Η πρόοδος και οι επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας

Ομιλία Γενικού Γραμματέα Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή Αντώνη Παπαδεράκη  Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο

---

 

Το 2017 έρχεται με πάρα πολλές αβεβαιότητες. Η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη είναι αδύναμη και κοινωνικά άνιση, επιβαρύνεται από χρέη και προκαλεί πολιτικές αναταράξεις. Την ίδια περίοδο, η ανάπτυξη στην Κίνα και τις αναδυόμενες οικονομίες ασθμαίνει και το παγκόσμιο εμπόριο επιβραδύνεται δραματικά έχοντας αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Οι εξελίξεις αυτές οδηγούν στον λαϊκισμό, τον εθνικισμό και τον προστατευτισμό σε διεθνές επίπεδο, ενώ προκαλούν αμφιβολίες για την συστημική υγεία κι ισορροπία.

 

Το 2017 φέρνει, ωστόσο, και την ελπίδα ότι η νέα Αμερικανική κυβέρνηση θα επιτύχει την αναζωογόνηση της οικονομίας της, οι Ευρωπαίοι θα βρουν τρόπους για να ξεπεράσουν το εμπόδιο του Brexit, θα επιλύσουν τα προβλήματα των τραπεζών και της ανεπαρκούς ρευστότητας, θα χαλαρώσουν τη δημοσιονομική στάση τους και η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης θα σταθεί όρθια στα πόδια της.

 

Στις συνθήκες αυτές και με δεδομένους τους εγχώριους δημοσιονομικούς περιορισμούς, η εξασθενημένη από την εξαετή ύφεση ελληνική οικονομία αγωνίζεται να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα των πληρωμών του χρέους της και να ανακτήσει αναπτυξιακό ρυθμό. Το πρόβλημα της ανάπτυξης δεν είναι βεβαίως το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας (όπως ισχυρίζεται ο κ. Σόιμπλε) το οποίο σε όρους κόστους έχει ανακτηθεί σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα τόσο με την Τράπεζα Ελλάδος όσο και με τον ΣΕΒ. Το πρόβλημα είναι πρωτίστως η υπερχρέωση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και το περιβάλλον λειτουργίας των επιχειρήσεων το οποίο δεν είναι αρκούντως ανοικτό στον ανταγωνισμό και φιλικό για την προσέλκυση επενδύσεων. Παράγωγο της δημοσιονομικής υπερχρέωσης είναι η εισοδηματική λιτότητα και η υψηλή φορολογία από τις οποίες θα ξεφύγουμε σταδιακά τα επόμενα χρόνια διευθετώντας το χρέος, αυξάνοντας τη ρευστότητα και ενεργοποιώντας κανόνες, διαδικασίες και θεσμούς που θα καταστήσουν ελκυστική την σύσταση, λειτουργία και επενδυτική εδραίωση και επέκταση των επιχειρήσεων στη χώρα μας.

 

Η σημερινή κυβέρνηση έχει ως στόχο να δώσει νέα ώθηση στην οικονομία μέσω των καναλιών των επενδύσεων και των εξαγωγών με την αλλαγή του παραγωγικού προτύπου της οικονομίας προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης των γνώσεων, της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, της ποιότητας των υποδομών και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης. Ο δρόμος προς την ανάκαμψη περνά διαδοχικά μέσα από την ολοκλήρωση της 2^ης αξιολόγησης του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας, την ελάφρυνση του χρέους και στη συνέχεια την εισαγωγή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

 

Σημειώνεται ότι έχουν ήδη γίνει σημαντικές ενέργειες για να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη, όπως η ψήφιση του νέου Αναπτυξιακού Νόμου, οι νομικές ρυθμίσεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η επιτυχής ολοκλήρωση της περιόδου του προηγούμενου προγράμματος ΕΣΠΑ και η πρώιμη έναρξη της νέας, η σταδιακή κατάργηση των ελέγχων των κεφαλαίων και η σημαντική θέση της Ελλάδας στο επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει ήδη απελευθερώσει την αγορά εργασίας, έχει ανοίξει σε κάποιο βαθμό στον ανταγωνισμό τις κλειστές αγορές προϊόντων, έχει προχωρήσει σε πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων, περικόψει τις δημόσιες μισθοδοσίες, μεταρρυθμίσει το φορολογικό κώδικα και ενισχύσει την επιβολή του φόρου.

 

Η κυβέρνηση έχει περάσει ένα νέο φορολογικό νόμο θεσπίζοντας ένα απλό, δίκαιο και σταθερό φορολογικό σύστημα για τις στρατηγικές επενδύσεις που θα μείνει στη θέση του για πολλά χρόνια στο μέλλον. Ανάλογα, δε, με την πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση, η κυβέρνηση προτίθεται να μειώσει το φορολογικό βάρος για τον ιδιωτικό τομέα.

 

Συγχρόνως, με τον οδικό χάρτη των θεσμικών μεταρρυθμίσεων που η Κυβέρνηση προγραμματίζει και ήδη υλοποιεί νομοθετικά, στοχεύει στη διαμόρφωση ενός νέου θεσμικού περιβάλλοντος ευνοϊκού προς κάθε δημιουργική επενδυτική πρόταση. Ευνοϊκό για όλους και όχι επιλεκτικά χαριστικό όπως γινόταν μέχρι τώρα. Επενδυτικές προτάσεις σύμφωνες με τις αρχές της βιώσιμης και διατηρήσιμης ανάπτυξης, με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, με ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

 

Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογήσαμε τις εξής εφτά νομοθετικές και θεσμικές πρωτοβουλίες:

 

 

Οι νομοθετικές αυτές πρωτοβουλίες δεν έχουν, όπως γινόταν έως τώρα, αποσπασματικό χαρακτήρα. Αποτυπώνουν και προωθούν το νέο συνεκτικό παραγωγικό πρότυπο που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Εντασσόμενες σε έναν συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό, οι θεσμικές, διαρθρωτικές τομές παύουν έτσι να είναι απλές ρυθμίσεις και μετατρέπονται σε πραγματική παραγωγική δύναμη ικανή να μεταβάλλει το επενδυτικό κλίμα.

 

Ας μην ξεχνάμε πως η Ελλάδα βίωσε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική εξυγίανση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ (17% του ΑΕΠ) και σήμερα επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα στον κρατικό προϋπολογισμό της εμφανίζοντας τα πρώτα σκιρτήματα ανάκαμψης. Τεκμήρια ότι ανακάμπτει η πραγματική οικονομία είναι τα εξής:

 

1. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε ετησίως 1,8% στο 3ο τρίμηνο του 2016.

2. Ο όγκος των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 12,6% στο 3ο τρίμηνο του 2016.

3. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής σημειώνει μέση ετήσια αύξηση 3,2% κατά τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2016.

4. Επίσης θετική είναι η αύξηση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία (9,4% το Σεπτέμβριο) και το λιανικό εμπόριο (2,4% το 3ο τρίμηνο του 2016).

5. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ανέκαμψαν 16,6% το Σεπτέμβριο και 10,2% το γ’ τρίμηνο 2016 σε σταθερές τιμές, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται με θετικό πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών για πρώτη φορά από το 1948.

6. Ο τουρισμός σημείωσε άνοδο ρεκόρ το 2015 και με αύξηση 7,6% υπερέβη τα 26 εκατομμύρια τουρίστες, ενώ 5,5% σημείωσαν οι τουριστικές εισπράξεις. Η άνοδος των αφίξεων συνεχίστηκε εφέτος, αλλά έπεσαν λίγο τα έσοδα λόγω του προσφυγικού και της αύξησης των φορολογικών συντελεστών.

7. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις υπερδιπλασιάστηκαν (αύξηση 158%) ετησίως κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου περνώντας από € 688 εκατομμύρια το 2015 σε 1777 εκατ. το 2016.

8. Ανάμεσα στο 1ο τρίμηνο του 2015 με το 2ο τρίμηνο του 2016 η απασχόληση αυξήθηκε κατά 199.000 άτομα και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε αντίστοιχα κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες (από 26,6% σε 23,1%).

9. Από τον Ιούλιο του 2015 ως σήμερα ο δείκτης οικονομικού κλίματος και ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία βρίσκονται σε συνεχή βελτίωση.

 

Παρά το μέγεθος της μέχρι τώρα κρίσης, η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε σημαντική ανθεκτικότητα. Ο πληθωρισμός αναμένεται να επιστρέψει σε θετικό έδαφος το 2017 και με το τέλος του αποπληθωρισμού αναμένεται να αναζωογονηθεί η εσωτερική ζήτηση.

 

Επιπλέον, η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με κεφάλαια 9,4 δισ ευρώ συνολικά, η σταθερή εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του νέου προγράμματος ESM και η πρόοδος στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, αποτελούν βασικές παραμέτρους στην έξοδο από τον φαύλο κύκλο της οικονομικής ύφεσης. Επιπλέον, πολύ σημαντική εξέλιξη είναι η πρόσφατη αναβάθμιση των ελληνικών συστημικών τραπεζών από την Moody’s και η κάμψη των spreads των ελληνικών ομολόγων που μαρτυρούν την αναγνώριση της προόδου της ελληνικής οικονομίας από τις διεθνείς αγορές.

 

Όλα αυτά στηρίζουν κι εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την επάνοδο της εμπιστοσύνης στην οικονομία καθώς αναμένεται να φέρουν θετικό ρυθμό ανάπτυξης από το δεύτερο εξάμηνο του 2016, με την ΕΕ, το ΔΝΤ και την ελληνική κυβέρνηση να προβλέπουν ανάπτυξη 2,7% για το 2017.

 

Η Ελλάδα ενισχύει την εξωστρέφεια της οικονομίας προωθώντας τις διακρατικές σχέσεις και συμφωνίες με τις Τρίτες Χώρες. Έτσι, μια στρατηγική εταιρική σχέση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κίνα αρθρώνεται με κύριο άξονα την ιδιωτικοποίηση του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας (ΟΛΠ Α.Ε) μετατρέποντας τον Πειραιά και την Ελλάδα συνολικά στην κύρια πύλη προς την Ευρώπη για εμπορικές ροές που προέρχονται από την Ασία. Αντίστοιχα, αρθρώνεται μια συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο με στόχο την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση από το λιμάνι του Πειραιά της αύξησης των εμπορικών ροών που προσδοκάται από την νέα διώρυγα του Σουέζ. Ανάλογα επιχειρηματικά ανοίγματα έχει υλοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση με άλλες Αραβικές χώρες και σημαντικές αγορές όπως το Ισραήλ και το Ιράν.

 

Επιπλέον, η σύμβαση παραχώρησης που υπεγράφη ανάμεσα στην Ελλάδα και σε ιδιώτες εταίρους για τα περιφερειακά αεροδρόμια στην Ελλάδα αναμένεται να συμβάλει στην αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών.

 

Θέλω να τονίσω πως ηκαθιέρωση της Ελλάδας σε ενεργειακό διακομετακομιστικό κόμβο αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνησή μας. Έτσι, έχουμε την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB Pipeline) που παρέχει μια άμεση σύνδεση μεταξύ των εθνικών συστημάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Στο μέλλον και λαμβάνοντας υπόψη τις ευκαιρίες που θα παρασχεθούν, ο διάδρομος φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Ιταλίας μπορεί να ενισχυθεί και να εδραιωθεί με έργα όπως το ITGI και IGI Poseidon που μπορούν να συνδέσουν το ιταλικό και ελληνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου.

 

Ο Νότιος αγωγός φυσικού αερίου διασχίζει την Ελλάδα μέσω του αγωγού TransAdriatic (ΤΑΡ) που είναι υπό κατασκευή στην Ελλάδα και θα διασυνδέσει την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία μεταφέροντας φυσικό αέριο από την Κασπία Θάλασσα και το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη.

 

Δεδομένης της στρατηγικής θέσης και γεωγραφικής διαμόρφωσης της χώρας, η ελληνική κυβέρνηση ενδιαφέρεται για επενδύσεις σε τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και νέες υποδομές για επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου που θα είναι εμπορεύσιμο για ευρωπαϊκούς προορισμούς μέσω του υφιστάμενου δικτύου και αγωγών διαμετακόμισης της Ελλάδας.

 

Σε αυτή τη προσπάθεια  στηριζόμαστε στη συνεργασία και υποστήριξη των Αμερικανικών και Ευρωπαϊκών οικονομικών δυνάμεων και πολιτικοκοινωνικών θεσμών ώστε να πραγματοποιήσουμε τις υψηλές προσδοκίες μας, κα η Ελλάδα να γίνει φάρος επιτυχίας, παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στους δύσκολους καιρούς της κρίσης του σύγχρονου κόσμου.

 

Σας ευχαριστώ και να είστε όλοι καλά.