ΜΕΛΕΤΗ για το ΕΕΑ: “Σωσίβιο” η ιδιωτική ασφάλιση για το ασφαλιστικό σύστημα και τις συντάξεις- Προτάσεις και λύσεις

του Γιάννη Βερμισσώ

Σειρά προτάσεων-κινήτρων για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος με την αξιοποίηση της ιδιωτικής ασφάλισης καθώς και άλλα σημαντικά στοιχεία για την ιδιωτική ασφάλιση, την σχέση του κλάδου με την οικονομία, τους παράγοντες που διαμορφώνουν την ζήτηση των ασφαλιστικών προϊόντων και πολλές ακόμα σχετικές σημαντικές παραμέτρους αναδεικνύει η μελέτη που εκπόνησε για το ΕΕΑ ο κ. Παναγιώτης Ξένος Επίκουρος Καθηγητής Ασφαλιστικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Πειραιώς με συνεργάτες του*.

Η μελέτη η οποία ακολουθεί στο σύνολό της στην συνέχεια έχει ως θέμα : “ο ρόλος των ασφαλίσεων ζωής στην ενίσχυση του ΑΕΠ και της εθνικής αποθεματοποίησης” και παρουσιάστηκε από τον κ. Ξένο στην 7η Εθνική Συνδιάσκεψη Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών. Η μελέτη εξετάζει τη σχέση μεταξύ μακροοικονομικών παραγόντων και της αγοράς ασφάλισης ζωής στην Ελλάδα και και μεταξύ άλλων καταγράφει τα εξής:

ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Όπως αναφέρεται, “μείζον ζήτημα για το σημερινό ασφαλιστικό σύστημα είναι πως η κοινωνική
ασφάλιση παραμένει κατά βάση διανεμητική, όχι κεφαλαιοποιητική, γεγονός που περιορίζει τα
κίνητρα για αποταμίευση μέσω ατομικών λογαριασμών και την αξιοποίηση των επενδυτικών
δυνατοτήτων των ασφαλιστικών προϊόντων. Επιπρόσθετα, η συνεχιζόμενη δημογραφική γήρανση στη χώρα οδηγεί σε σταδιακή αύξηση του δείκτη εξάρτησης, δηλαδή του αριθμού των συνταξιούχων σε σχέση με τον ενεργό πληθυσμό. Εάν το ασφαλιστικό σύστημα παραμείνει αποκλειστικά διανεμητικό, τότε είτε οι συντάξεις θα πρέπει να μειωθούν σε σχέση με τα επίπεδα των μισθών, είτε θα απαιτηθεί αύξηση των εισφορών για να διατηρηθεί η βιωσιμότητα του συστήματος”.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ-ΛΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ

Η ασφάλιση ζωής, αναφέρεται στην μελέτη, “λειτουργεί τόσο ως μηχανισμός αποταμίευσης
όσο και ως μέσο διαγενεακής μεταβίβασης πλούτου, προσφέροντας οικονομική προστασία έναντι
του κινδύνου της θνησιμότητας και της μακροζωίας. Η ελκυστικότητά της ενισχύεται συχνά από
ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση και ευέλικτες δομές παροχών, οι οποίες μπορεί να
περιλαμβάνουν εφάπαξ καταβολές, ισόβιες ή περιοδικές προσόδους (annuities) ή υβριδικές
μορφές”. ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ:

1. Δημιουργία ενισχυμένων φορολογικών κινήτρων για μακροχρόνια αποταμίευση μέσω
ασφαλίσεων ζωής, ώστε να ενισχυθεί ταυτόχρονα η εθνική αποταμίευση, να αυξηθεί η
οικογενειακή οικονομική ασφάλεια και, μέσω της οικονομικής στήριξης των νέων, να
υποστηριχθεί η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
2. Προώθηση της ένταξης του 50% του εργατικού δυναμικού της χώρας σε Ταμεία
Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), με στόχο την αύξηση του ΑΕΠ και την ενίσχυση της
εθνικής αποταμίευσης.
3. Ενίσχυση του τρίτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, προωθώντας την ιδιωτική
ασφάλιση ως μέσο αύξησης της εθνικής αποταμίευσης και μείωσης της εξάρτησης από το
κράτος.
4. Προώθηση συμπληρωματικών προγραμμάτων αποταμίευσης για συνταξιοδότηση, και
ενίσχυση της οικονομικής προετοιμασίας για την τρίτη ηλικία.
5. Θεσμοθέτηση της ιδιωτικής ασφάλισης ως υποστηρικτικού μηχανισμού των δημόσιων
συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης.
6. Ενίσχυση της ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τη συνταξιοδοτική και αποταμιευτική
προετοιμασία, ειδικά εν όψει της δημογραφικής γήρανσης.

ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΞΗΣ:

• Το ΑΕΠ εμφανίζει θετική και ισχυρή συσχέτιση με τα ασφάλιστρα ζωής
• Ορισμένα χαρακτηριστικά της εθνικής οικονομίας συνδέονται στενά με την ανάπτυξη της ιδιωτικής
  ασφάλισης
• Κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν συστηματικά την παραγωγή
  ασφαλίστρων
• Η τιμή του ασφαλιστικού προϊόντος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην απόφαση της
  αγοράς του
• Η βιομηχανία της Ιδιωτικής Ασφάλισης δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη ζήτηση. Η προσφορά
  της επηρεάζεται από κρίσιμους παράγοντες όπως το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που
  στελεχώνει τον κλάδο, η διαθεσιμότητα στατιστικών δεδομένων κινδύνου και η ύπαρξη ενός
  χρηματοοικονομικού συστήματος που διευκολύνει ομαλές επενδυτικές ροές.
• Η ομαλή λειτουργία του κλάδου εξαρτάται από την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, την επάρκεια
  των εποπτικών αρχών και τη συνεπή εφαρμογή των συμβάσεων. Αυτά τα δύο προαναφερόμενα στοιχεία αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο του κλάδου στην προώθηση της κοινωνικής ευημερίας και υπογραμμίζουν τη
  σημασία τους για τη διατήρηση της θεσμικής του ακεραιότητας.
• Η ιδιωτική ασφάλιση αποτελεί σημαντικό θεσμικό επενδυτή, καθώς διοχετεύει τα
  αποθεματικά των ασφαλίσεων ζωής προς τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Ο ρόλος αυτός
  ενισχύει τη ρευστότητα και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, προάγει τον
  ανταγωνισμό και ενθαρρύνει την καινοτομία, συμβάλλοντας τελικά στην ανάπτυξη της εθνικής
  οικονομίας. Για τον λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η εξέταση της αλληλεξάρτησης μεταξύ
  οικονομικής ανάπτυξης και κατανάλωσης ασφαλίσεων ζωής.

*Ομάδα Έργου: Γεώργιος Μεσσήνιος Υποψήφιος Διδάκτορας, Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Πειραιώς- Κωνσταντίνος Σταθόπουλος Υποψήφιος Διδάκτορας, Τμήμα Στατιστικής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ