Νέος Ποινικός Κώδικας για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο

Γράφει ο Στάθης Δημ. Σταματελόπουλος, Νομικός Συνεργάτης Ε.Ε.Α. 


Εγκύκλιος  της  ΑΑΔΕ για το άρθρο 469 του νέου ΠΚ σχετικά με το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο,  του άρθρου 25 του Ν.1882/1990.

 Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπ. αριθμ. Ε.2125/3-7-2019 Εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 469 του νέου Ποινικού Κώδικα, με το οποίο επέρχονται σημαντικές τροποποιήσεις στο άρθρο 25 του Ν.1882/1990, που προβλέπει το ποινικό αδίκημα της μη καταβολής βεβαιωμένων χρεών προς το Δημόσιο, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε παρατηρηθεί το φαινόμενο της άσκησης ¨διπλών¨ ποινικών διώξεων σε βάρος φορολογουμένων, αφού η μη καταβολή των παρακρατούμενων και αποδιδόμενων στο Δημόσιο φόρων, τελών και εισφορών – ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος, φόρος κύκλου εργασιών, φόρος ασφαλίστρων κ.λ.π., για την οποία προβλέπει ειδικό ποινικό αδίκημα το άρθρο 66 του Ν.4174/2013 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας) –, θεωρούνταν παράλληλα και ως αυτοτελές και ανεξάρτητο αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, που προβλέπεται από την διάταξη του άρθρου 25 του Ν.1882/1990, με αποτέλεσμα, τα ίδια ποσά να περιλαμβάνονται στους πίνακες χρεών που συνέτασαν οι Προϊστάμενοι των ΔΟΥ και ακολουθούσαν τις μηνυτήριες αναφορές τους και έτσι επιβάλλονταν δύο ποινές στον φορολογούμενο, καθώς και ο ΄Άρειος Πάγος με την πιο πρόσφατη νομολογία του έκρινε ότι τα ποσά των παρακρατούμενων φόρων μπορούσαν να συμπεριληφθούν εκ νέου σε πίνακες χρεών προς το Δημόσιο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 25 του Ν.1882/1990 (αληθής και όχι φαινομενική συρροή), με συνέπεια την διπλή ουσιαστικά καταδίκη του φορολογουμένου για τα ίδια ποσά οφειλών.

Ειδικότερα και σύμφωνα με την ως άνω εγκύκλιο της ΑΑΔΕ προβλέπονται τα εξής: 

Με τη διάταξη του άρθρου 469 του νέου Ποινικού Κώδικα τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 25 του Ν.1882/1990, που προβλέπουν το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους και ειδικότερα προστέθηκε νέο εδάφιο γ στην παράγραφο 1 αυτού .

Οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται ήδη από την 1/7/2019 και λόγω της αναδρομικής ισχύος της επιεικέστερης διάταξης του ποινικού νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ποινικού Κώδικα, οι διατάξεις αυτές καταλαμβάνουν και τις εκκρεμείς στο ποινικό ακροατήριο υποθέσεις του άρθρου 25 του Ν.1882/1990 .

Συγκεκριμένα:

  • Επαναρρύθμιση ποινικού αδικήματος.

Με τη διάταξη του άρθρου 469ΠΚ επαναρρυθμίζεται το προβλεπόμενο  από την διάταξη του άρθρου 25 του Ν.1882/1990 ποινικό αδίκημα, της μη καταβολής βεβαιωμένων στην Φορολογική Διοίκηση χρεών προς; το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, καθώς και τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Συγκεκριμένα, ρητώς ορίζεται ότι, στις νέες αιτήσεις και στον πίνακα χρεών, που υποβάλλονται προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών, κατά το άρθρο αυτό, δεν συμπεριλαμβάνονται και δεν υπολογίζονται για τον προσδιορισμό της ποινικής ευθύνης του προσώπου οι ακόλουθες οφειλές:

Α) Χρέη που προέρχονται από τη μη εκτέλεση (αμιγώς) χρηματικών ποινών, που επιβλήθηκαν από ποινικό δικαστήριο και οι σχετικές με αυτές προσαυξήσεις, τόκοι και λοιπές επιβαρύνσεις.

Τούτο διότι, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της μεταβατικής αυτής διάταξης, η μη καταβολή της επιβληθείσας χρηματικής ποινής καταργείται πλέον, ως αυτοτελές αδίκημα του άρθρου 25 του Ν.1882/1990, καθώς δυνάμει της διάταξης της παραγράφου 6 του άρθρου 80 του νέου Ποινικού Κώδικα, το δικαστήριο, μαζί με την χρηματική ποινή ορίζει και ποινή στερητική της ελευθερίας, η οποία θα πρέπει να εκτιθεί από τον καταδικασθέντα, εάν δεν καταβληθεί η χρηματική ποινή .

Β) Χρέη που προέρχονται από τα φορολογικά αδικήματα, που τυποποιούνται στο άρθρο 66 του Ν.4174/2013 (ΚΦΔ), μαζί με τις σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκους και λοιπές επιβαρύνσεις.

Τούτο διότι, σύμφωνα με την ίδια ως άνω αιτιολογική έκθεση, θεραπεύεται το άτοπο της διπλής αξιολόγησης (τόσα κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του Ν.1882/1990, όσο και του άρθρου 66 του Ν.4174/2013) αξιόποινων φορολογικών παραβάσεων και ως εκ τούτου, τα ποσά που αποτελούν το αποκομισθέν, ή το επιδιωχθέν προϊόν αυτών αποκλείονται πλέον από την αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος του άρθρου 25 του Ν.1882/1990, δεδομένου ότι, η μη καταβολή αυτών τυποποιείται πλέον ποινικά, από το άρθρο 66 του Ν.4174/2013, ήτοι από τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας .

Σχετικές οδηγίες, αναφορικά με τα εγκλήματα φοροδιαφυγής των άρθρων 66-71 του Ν.4174/2013, καθώς με τον τρόπο υποβολής των μηνυτήριων αναφορών για τα ως άνω εγκλήματα έχουν δοθεί με τις ΠΟΛ 1142/2016, ΠΟΛ 1209/2017 και Ε.2045/2019.

Κατόπιν των ανωτέρω επισημαίνεται ότι, για τις εκκρεμείς στο ακροατήριο υποθέσεις, μετά από αίτηση ποινικής δίωξης για συνολικό ποσό οφειλών άνω των εκατό (100.000) χιλιάδων Ευρώ, οι βεβαιώσεις περί της εξέλιξης των οφειλών επιβάλλεται να περιέχουν ρητή αναφορά για το ύψος των ως άνω επιμέρους χρεών του οικείου πίνακα, καθώς επίσης και του εναπομείναντος υπολοίπου ποσού, μετά την αφαίρεση  τους. Ομοίως, για τις νέες αιτήσεις ποινικής δίωξης που υποβάλλονται για τις περιπτώσεις τέλεσης του ποινικού αδικήματος του άρθρου 25 του Ν.1882/1990, οι οφειλές των ανωτέρω περιπτώσεων α) και β) θα πρέπει να εξαιρούνται από τον πίνακα χρεών.

Ο εντοπισμός των ανωτέρω περιπτώσεων, προς διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου, αλλά και προς αποφυγή υπηρεσιακής δυσλειτουργίας των εμπλεκομένων Αρχών, θα πρέπει να διενεργείται κατόπιν σχετικής έρευνας και συνεργασίας των Τμημάτων Ελέγχου και Δικαστική; Νομικής Υποστήριξης των Υπηρεσιών της Φορολογικής Διοίκησης. Ειδικότερα, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος και προσυπογραφή από το Τμήμα Ελέγχου για την προηγούμενη υποβολή μηνυτήριας αναφοράς, κατά το άρθρο 66 του Ν.4174/2013, για τις συγκεκριμένες πράξεις, από τις οποίες προέρχονται τα χρέη και σε βάρος του ίδιου προσώπου, που έχει διωχθεί ποινικά, ή επίκειται η δίωξη του, κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του Ν.1992/1990, για τις περαιτέρω άμεσες ενέργειες του Τμήματος Δικαστικού της Νομικής Υποστήριξης, προς τις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές, περί της εφαρμογής, ή μη, της ανωτέρω διάταξης.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι, η υποχρέωση για την άμεση και ταυτόχρονα με την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς, ηλεκτρονική καταχώριση στο σύστημα Ο.Π.Σ.ELENXIS των στοιχείων των μηνυτήριων αναφορών του Ν.4174/2013, σύμφωνα με το ΔΕΛ.Β.1109213 ΕΞ 2016/18-7-2016 έγγραφο της Διεύθυνσης Ελέγχων και τις οδηγίες καταχώρισης, που έχουν αναρτηθεί στη σχετική ιστοσελίδα.

© INSURANCE EEA 2024. All rights Reserved.
Designed by RDC Informatics