Ο νέος ρόλος των Επιμελητηρίων στην ενίσχυση της εξωστρέφειας

Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου.

Η ασθμαίνουσα πορεία των ελληνικών εξαγωγών από τις αρχές του 2014 αποτελεί στην ουσία τον καθρέπτη των εγγενών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας και έχει καταστήσει κατεπείγουσα εθνική προτεραιότητα την κατάρτιση ενός νέου στρατηγικού σχεδίου ενίσχυσης της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.

Ρόλο – «κλειδί» στην εξωστρεφή ανακατεύθυνση της επιχειρηματικότητας μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν τα Επιμελητήρια της χώρας, τόσο τα διμερή, όσο και τα εμπορικά, που δρουν σε πολλαπλά επίπεδα, είτε ως σύνδεσμος των επιχειρήσεων με ξένες εταιρείες, φορείς του κράτους και θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε ως σύμβουλός τους σε θέματα τιμολόγησης και φορολόγησης των προϊόντων και προώθησής τους στις αγορές – στόχους. Ταυτόχρονα τα Επιμελητήρια θα πρέπει να ενισχύσουν και να επαυξήσουν τις επιμορφωτικές τους δράσεις, καταρτίζοντας τα στελέχη των ΜμΕ σε καινοτόμες μορφές παραγωγής και συνεργασιών, αλλά και ενισχύοντας τις προσπάθειες των κρατικών φορέων σε θέματα τυποποίησης και πιστοποίησης προϊόντων, εκεί όπου υστερεί σημαντικά η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.

Προτού όμως συμφωνήσουμε στο νέο Εθνικό Σχέδιο Εξωστρέφειας και στον αναβαθμισμένο ρόλο των Επιμελητηρίων, πρέπει να γίνει κτήμα όλων μας ότι το ζήτημα των εξαγωγών συνδέεται απόλυτα με το μεγάλο θέμα της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Δεν μπορείς να ελπίζεις ότι θα αυξήσεις τις πωλήσεις σου στο εξωτερικό, αν δεν είσαι ανταγωνιστικός, είτε ως επιχείρηση είτε ως κράτος.

Έφθασε λοιπόν η ώρα να συνομολογήσουμε τι σημαίνει «είμαι ανταγωνιστικός»: «Είμαι ανταγωνιστικός» σημαίνει ότι έχω βρει αγοραστές για να διαθέσω τα προϊόντα που παράγω, προτού τα παραγάγω, εξασφαλίζοντας και εναλλακτικές λύσεις. Ότι εγγυώμαι την άριστη ποιότητα, ανεξάρτητα από την ποσότητα που θα παραδώσω. Ότι έχω διασφαλίσει την έγκαιρη παράδοση των προϊόντων, ανεξαρτήτως καιρικών ή άλλων συνθηκών και φυσικά νωρίτερα από τους ανταγωνιστές μου. Ότι δημιουργώ με προωθητικές ενέργειες την ανάγκη στους κατοίκους άλλων χωρών να τα αγοράσουν.

Ανταγωνιστική επιχείρηση και οικονομία δε σημαίνει απαραίτητα να παράγεις κάτι φθηνό, με χαμηλό εργατικό κόστος. Μπορεί κάλλιστα να σημαίνει ότι χρησιμοποιείς υψηλή τεχνολογία για να παράγεις προϊόντα άριστης ποιότητας, με ικανοποιητικά αμειβόμενους εργαζόμενους, που εξαιτίας της τεχνογνωσίας τους παράγουν περισσότερα προϊόντα σε λιγότερο χρόνο! Και να βγαίνεις στις αγορές με ένα ισχυρό brand name, ώστε η τιμή να μην είναι το βασικό κριτήριο για τον δυνητικό σου πελάτη!

Πόσες όμως από τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ανταγωνιστικές στο εξωτερικό με τα παραπάνω κριτήρια; Η ολοκληρωμένη απάντηση είναι: Αρκετές για τα προ κρίσης δεδομένα, όπου τα προβλήματα της εξωστρέφειας κρύβονταν κάτω από το «παχύ χαλί» της εσωτερικής κατανάλωσης. Αλλά είναι λίγες οι επιχειρήσεις αυτές που στις σημερινές ανάγκες της οικονομίας θα προσθέσουν πόντους στο αναιμικό ΑΕΠ της χώρας.

Επόμενο κρίσιμο ερώτημα: Πόσες από τις υπόλοιπες μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να καταστούν ανταγωνιστικές εκτός Ελλάδος σε ένα εύλογα σύντομο χρονικό διάστημα; Η ειλικρινής απάντηση είναι: Ελάχιστες, εκτός αν αλλάξουμε γραμμή πλεύσης! Εδώ έγκειται και η νέα εθνική στρατηγική για την εξωστρέφεια που προτείνουμε, με τα σύγχρονα Επιμελητήρια να μετεξελίσσονται σε τοπικά Στρατηγεία Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Εξωστρέφειας. Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα και με διαφανείς διαδικασίες:

1^ον Τα Επιμελητήρια εντοπίζουν τους δυναμικούς κλάδους και τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις – μέλη τους και αναλαμβάνουν σε ρόλο infobroker την εξειδικευμένη στήριξή τους σε θέματα marketing, καινοτομίας, τελωνειακών ζητημάτων, διαδικτυακού εμπορίου κ.λπ., αλλά σε μόνιμη, θεσμοθετημένη συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης και τη Γενική Γραμματεία Διεθνών και Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, τα οποία αναλαμβάνουν και την κατάρτιση του προσωπικού των Επιμελητηρίων, όπου αυτό είναι απαραίτητο.

2^ον Το κράτος ενισχύει έμπρακτα τις επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό, έμφαση στην καινοτομία και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Επιχειρήσεις με επιδόσεις ή διαπιστωμένες δυνατότητες σε αυτούς τους τομείς δικαιούνται να έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση στη φορολόγηση, στη ρύθμιση των «κόκκινων δανείων», στις επιδοτήσεις μέσω ΕΣΠΑ.

3^ον Οι τράπεζες επιβραβεύουν την εξαγωγική δράση των επιχειρήσεων, χορηγώντας δάνεια με χαμηλότερα επιτόκια και λιγότερες εγγυήσεις.

4^ον Οι επιχειρήσεις επενδύουν στην καινοτομία, την πιστοποίηση, την τυποποίηση και την επανακατάρτιση, διερευνώντας και τις πιθανότητες συνεργασιών, ώστε να κάνουν οικονομίες κλίμακας και να διευρύνουν την παραγωγική τους βάση, ειδικά στα αγροτικά προϊόντα, όπου οι μικρές εκμεταλλεύσεις αποτελούν βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την αύξηση των εξαγωγών.

Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο και από κανέναν για χάσιμο χρόνου. Οι τέσσερις παράγοντες που προαναφέρθηκαν είναι οι τέσσερις τροχοί που όλοι μαζί μπορούν να βάλουν το όχημα των ελληνικών εξαγωγών στη λεωφόρο των επιτυχιών. Και είναι ολέθριο σφάλμα της κυβέρνησης να ναρκοθετεί τις προοπτικές αυτού του εγχειρήματος, αποστερώντας τα Επιμελητήρια από τις υποχρεωτικές εγγραφές των μελών τους, χωρίς να έχει διασφαλίσει εναλλακτικές λύσεις για την επιβίωσή τους. Παλεύουμε να το ανατρέψουμε, μιας και σε όλη τη διάρκεια της κρίσης παλεύουμε για τα αυτονόητα.

(Ναυτεμπορική, 5 Σεπτεμβρίου 2014)