- 24/04/2019
Ποια επιδόματα δεν κατάσχονται
Του Οικονομικού Επόπτη του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, φοροτεχνικού, Παναγιώτη Παντελή.
Η προηγούμενη εβδομάδα έκλεισε με παράταση της κατάθεσης του νομοσχεδίου που συμπεριλαμβάνει την πολυπόθητη ρύθμιση οφειλών των 120 δόσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Όπως όλα δείχνουν, ο αρχικός Μάρτιος μετατρέπεται σε Μάιο κι έτσι κατάθεση του εν λόγω νομοσχεδίου θα έχουμε μετά το Πάσχα…
Το ιδανικό θα ήταν τουλάχιστον μετά την τόση αναμονή, να γίνει η εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών χρήσεως 2018 του ΕΦΚΑ μισθωτών, ώστε να δοθεί η δυνατότητα να ενταχθούν κι αυτές οι εισφορές μέσα στη ρύθμιση. Για το εάν θα γίνει κάτι τέτοιο διατηρούμε αρκετές επιφυλάξεις. Σε κάθε περίπτωση πάντως, με τη δημοσίευση του νομοσχεδίου θα επανέλθουμε με νεότερο άρθρο.
Όλα αυτά για τη ρύθμιση των ασφαλιστικών εισφορών. Για τη ρύθμιση των οφειλών προς τη Δ.Ο.Υ. δεν έχουμε ακόμη κάποια ένδειξη ύπαρξης νομοσχεδίου…
Με αφορμή όμως το θέμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών, άρα κατ΄ επέκταση και των μέτρων είσπραξης που λαμβάνονται, στο σημερινό μας άρθρο θα ασχοληθούμε με ένα πολύ σημαντικό θέμα, το οποίο συνεχώς απασχολεί όλο και περισσότερους φορολογούμενους. Θα αναλύσουμε ποια επιδόματα είναι ακατάσχετα, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους ο φορολογούμενος μπορεί να τα προστατεύει από τις κατασχέσεις ή να διεκδικήσει την επιστροφή τους.
Ο γνωστός κανόνας είναι ότι όταν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ξεπερνάνε τα 500€ χωρίς τους τόκους και τις προσαυξήσεις, η αρμόδια φορολογική ή ασφαλιστική αρχή δύναται να ξεκινήσει αυτόματα τις διαδικασίες λήψης μέτρων απέναντι στον οφειλέτη. Φυσικά, πάντα η πρώτη ενέργεια είναι η δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών, στους οποίους ο οφειλέτης είναι αρχικός δικαιούχος ή ακόμη και συνδικαιούχος.
Ο γενικός κανόνας αδέσμευτων τραπεζικών λογαριασμών είναι τα ακατάσχετα 1.250 ευρώ για κάθε οφειλέτη (τα πρώτα 1.000 ευρώ συν το 50% για τα επόμενα 500), τα οποία τα προστατεύει κάνοντας τη σχετική δήλωση ακατάσχετου τραπεζικού λογαριασμού στην εφαρμογή της ΑΑΔΕ. Για την ακρίβεια, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πρέπει να ορίσουν τον λογαριασμό που λαμβάνουν τις μηνιαίες αποδοχές τους, ενώ οι υπόλοιποι οφειλέτες ορίζουν έναν λογαριασμό που επιθυμούν.
Ωστόσο όμως, μια σειρά προνοιακών και κοινωνικών επιδομάτων θεωρούνται εξ’ ολοκλήρου ακατάσχετα και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνεται δέσμευσή τους, ακόμη κι αν καταβάλλονται σε λογαριασμό που δεν έχει οριστεί ως ακατάσχετος.
Πιο συγκεκριμένα, ακατάσχετα είναι τα εξής επιδόματα :
• Το κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης ( ΚΕΑ)
• Το κοινωνικό μέρισμα
• Το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ
• Το επίδομα εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης σε ανέργους
• Το επίδομα θέρμανσης
• Η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση σε χαμηλοσυνταξιούχους
• Η επιδότηση ενοικίου – στέγασης
• Η διατροφή ανηλίκου
• Τα προνοιακά επιδόματα
Επίσης, εκτός αυτών ακατάσχετα είναι:
• Το έπαθλο της φορολοταρίας
• Η κρατική επιχορήγηση
• Η κατάθεση χρημάτων για εξόφληση οφειλής σε ασφαλιστικό ταμείο
• Οι παροχές που χορηγούνται στους ασφαλισμένους από τον ΕΛΓΑ
• Η κατάθεση για πλειοδοσία σε πλειστηριασμό
• Τα χρηματικά βοηθήματα που δίνονται με απόφαση δημοτικού συμβούλιου σε εξαιρετικές περιπτώσεις
Σε κάθε περίπτωση πάντως, καλό θα είναι ο δικαιούχος των ανωτέρω επιδομάτων να ορίζει τον ακατάσχετο τραπεζικό λογαριασμό, ως λογαριασμό που θα εξοφλούνται τα προαναφερόμενα, ώστε να αποφεύγονται οι δυσάρεστες εκπλήξεις. Θα πρέπει βέβαια επίσης να τονίσουμε το γεγονός ότι τα χρήματα που λαμβάνονται από τα εξ’ ορισμού ακατάσχετα επιδόματα, σε καμιά περίπτωση δεν υπολογίζονται στην κάλυψη του μηνιαίου ακατάσχετου ορίου των 1.250 ευρώ.
Ωστόσο, ουκ ολίγες φορές έχει παρουσιαστεί το φαινόμενο τα χρήματα αυτά να δεσμεύονται από το δημόσιο από λάθος. Για τον λόγο αυτό η Α.Α.Δ.Ε. είχε εκδώσει την ΠΟΛ.1146/2017, η οποία αποτελούσε συνέχεια της ΠΟΛ.1092/2014, των οποίων σας θυμίζουμε τα κρίσιμα σχετικά σημεία:
Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που διαπιστώνεται ότι έχει επιβληθεί κατάσχεση σε (ατομικό ή κοινό) τραπεζικό λογαριασμό (ανεξάρτητα από το αν έχει δηλωθεί ως ακατάσχετος ή όχι) επί καταθέσεων προερχομένων από καταβολή προνοιακού ή άλλου «κοινωνικού επιδόματος» ή βοηθήματος, η κατάσχεση περιορίζεται, μετά από αίτηση του οφειλέτη, αποδεσμεύοντας το σύνολο του δεσμευθέντος κατά τα ανωτέρω ποσού, εφόσον κατά την κείμενη νομοθεσία τα ανωτέρω επιδόματα/βοηθήματα προβλέπονται ρητώς ως ακατάσχετα (πχ επίδομα κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης, επίδομα ανεργίας ΟΑΕΔ, επίδομα θέρμανσης, διατροφή ανηλίκου τέκνου κλπ). Η αποδέσμευση του συνόλου του δεσμευθέντος ποσού επιδόματος/ βοηθήματος ισχύει και στην περίπτωση που ως δικαιούχος ή συνδικαιούχος του κατασχεθέντος τραπεζικού λογαριασμού αναγράφεται υποχρεωτικά τρίτο πρόσωπο, όπως ο δικαστικός συμπαραστάτης του δικαστικώς συμπαραστατούμενου τέκνου ή ένας εκ των δύο γονέων στην περίπτωση διατροφής ανηλίκου τέκνου.
Άρα, σε περίπτωση που δεν έχει δηλωθεί ο λογαριασμός πίστωσης του επιδόματος ως ακατάσχετος, ο φορολογούμενος με ένα αντίγραφο κίνησης λογαριασμού από την τράπεζα, όπου αποδεικνύεται ότι έχει πιστωθεί το εν λόγω επίδομα και με μια αίτηση στο αρμόδιο τμήμα της εφορίας του, παίρνει πίσω το ποσό που του κατασχέθηκε.
Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ότι το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων (Α21), το επίδομα πολυτέκνων και το ειδικό επίδομα τριτέκνων, τα οποία χορηγούνται σε αρκετούς φορολογούμενους, δεν είναι ακατάσχετα. Τα συγκεκριμένα ποσά μπορεί να εξαιρούνται από φόρο, εισφορά αλληλεγγύης ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, αλλά δεν προστατεύονται από ενδεχόμενη κατάσχεση, γι’αυτό θα πρέπει οι δικαιούχοι να έχουν δηλώσει οπωσδήποτε τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο, ώστε να μην χάσουν το συγκεκριμένο επίδομα, με τη λογική όμως πάντα του συνολικού μηνιαίου ακατάσχετου.
Σε κάθε περίπτωση, με αφορμή και τις φορολογικές δηλώσεις, καλό θα είναι οι φορολογούμενοι να «τσεκάρουν» στη συγκεκριμένη εφαρμογή, εάν δηλαδή έχουν ορίσει κάποιον λογαριασμό ως ακατάσχετο. Εάν δεν έχουν ορίσει, καλό θα είναι να το κάνουν, ακόμα κι εάν δεν υπάρχουν οφειλές, με πρώτη προτίμηση αυτόν στον οποίο κατατίθεται η μισθοδοσία, η σύνταξη ή τα έκτακτα βοηθήματα.
Κλείνοντας, θα αναφερθούμε για λίγο και στις φορολογικές δηλώσεις, που μεγάλο ενδιαφέρον φαίνεται να αποτελεί φέτος και η συμπλήρωση των κωδικών 667 – 668, κωδικοί που αφορούν τους τόκους καταθέσεων. Στους συγκεκριμένους κωδικούς φέτος για πρώτη φορά η Α.Α.Δ.Ε. ζητά να γίνεται διαχωρισμός της προέλευσης των τόκων ανάμεσα σε καταθετικούς και σε λοιπούς τόκους. Τον λόγο που μας ζητά να τα διαχωρίσουμε δεν τον γνωρίζουμε, αλλά τον υποπτευόμαστε. Ενδεχομένως, ο διαχωρισμός αυτός να παίξει ρόλο σε μελλοντικούς υπολογισμούς δικαιούχων επιδομάτων, αφού όπως έχουμε διαπιστώσει τα τελευταία χρόνια οι τόκοι παίζουν μεγάλο ρόλο στη βάση υπολογισμού των περιουσιακών κριτηρίων των αιτούντων επιδομάτων.
Πηγή: www.e-forologia.gr
