Συνωστισμός αναρμόδιων, άγνοια και φόβος ανάληψης της  ευθύνης

Του Γιάννη Βερμισσώ

Το σκηνικό είναι γνωστό. Αυτό που λένε déjà vu. Όταν συμβαίνει κάτι η πρώτη, η κυρίαρχη έννοια και αντίδραση των ενασχολούμενων με τα κοινά, την διοίκηση και την πολιτική είναι να παραστούν στον τόπο του συμβάντος.

Να δηλώσουν παρών. Αυτή την κίνηση υποδεικνύει η  εμπειρία και των λαϊκών δικαστηρίων που στήθηκαν στο παρελθόν και συνεχίζουν να στήνονται-  εγκαλώντας όποιους -φαινομενικά σε πρώτη φάση- αρμοδίους ότι «συνέβαινε κάτι και αυτοί ούτε προσήλθαν να παραστούν στο γεγονός». Αυτό λοιπόν «του να δηλώνουν παρών» είναι το 1^ο εμπειρικό μάθημα το οποίο αξιοποιείται στο να «κλείνει στόματα» και να μην αφήνει περιθώρια να χρεωθεί ολιγωρία, ή να ειπωθεί ότι «ο τάδε δεν ήταν εκεί που γινότανε αυτό».

Εμπεδώθηκε λοιπόν στην ελληνική κοινωνία ότι «εάν παραβρίσκεσαι στον τόπο του συμβάντος» τότε αποδεικνύεις ότι είναι σε εγρήγορση και δείχνεις ευαισθησία σε αυτό για το οποίο είσαι εντεταλμένος να υπηρετείς.

Όμως, υπάρχει και συνέχεια: Κάποιος πρέπει να πάρει και μέτρα για να λύσει, αντιμετωπίσει, διαχειριστεί, διεκπεραιώσει, ή ότι άλλο χρειαστεί σχετικό με το συμβάν-απρόοπτο.

Τότε περνάμε στο επίπεδο 2 που είναι η ανάληψη –και έμμεση ομολογία- της ευθύνης και της αρμοδιότητος.

Εδώ αρχίζουν και τα πιο δύσκολα καθώς ξεκινά η λαϊκή αναζήτηση, η απόδοση δικαίου, και ευθυνών στο γιατί δεν έγινε πρόβλεψη ώστε να μη συμβεί αυτό που συνέβη.

Οι προσπάθειες ενοχοποίησης οδηγούν σε σπασμωδικές κινήσεις να αποδείξει αυτός που του χρεώνεται ή κατά λάθος ανέλαβε την ευθύνη, ότι έπραξε αυτό που έπρεπε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που είχε.  Ογκώδης προσπάθειας  να εξηγήσει γιατί δεν έπραξε αυτό που έπρεπε προνοώντας ή  μαντεύοντας ότι θα συμβεί αυτό που συνέβη. Τραγωδία..

Ακολούθως ψάχνεται η νομική διάσταση και οι συναρμοδιότητες όπου πλέον διαχέεται η ευθύνη και επιχειρείται η «μπάλα» να περάσει και σε άλλα χέρια τα οποία βέβαια αρνούνται να την κρατήσουν.

Εισέρχεται η νομική επιστήμη, οι ειδικοί, οι νομολογίες και τα συναφή. Ξεκινά η αγωνιώδης προσπάθεια να αποδειχθεί ποιος είναι ο υπεύθυνος και ποιος ο συνυπεύθυνος και πώς αυτό τεκμηριώνεται.

Η ροή  αυτή των πραγμάτων έχει πλέον παγιωθεί.

Η σύγχυση και το χάος που δημιουργείται κάθε φορά είτε είναι πλημμύρα είτε είναι φωτιά, είτε χιονόπτωση, είτε σεισμός, είναι γνωστά. Το θέμα πλέον , το 2021, είναι να μη συνεχιστούν. Είδαμε για μια ακόμη φορά να θρηνούν επί των «ερειπίων» της χιονόπτωσης και να αναρωτιούνται ως εκείνη η γλαύξ του Παπαδιαμάντη*  η οποία θρηνεί επί των ερειπίων χωρίς όμως να φταίει.

Είναι καιρός να μπει ένα τέλος σε αυτή την προσπάθεια αφενός απόδοσης και αφετέρου ανάληψης ευθυνών.

Η χώρα βρίσκεται σε ένα σημείο κομβικό, ευρωπαϊκό, σύγχρονο, πολιτισμένο, με εμφανή σημάδια διεθνής αποδοχής, δείγματα προόδου και σημαντικών εξελίξεων στην οικονομία της.

Επιβάλλεται να υπάρχει επαγγελματισμός που σημαίνει ότι οι πάσης φύσεως αρμόδιοι και διοικούντες σε Αποκεντρωμένη Διοίκηση και κεντρικό κράτος πρέπει να αντιμετωπίζουν σοβαρά αυτό που συμβαίνει. Να το λύνουν και να δημιουργούν υποδομές για την επόμενη που θα συμβεί.

Να σταματήσει πλέον η αγωνία της ανάληψης ευθυνών και να δώσει θέση στην αγωνία της πραγματικής ενασχόλησης, επαγγελματικής προσήλωσης σε αυτό που ο καθένας κάνει για το σύνολο έστω και έξω από τις αρμοδιότητές του. . Πάλιωσε το παιχνίδι αυτού που καιροφυλακτεί για να «σκοτώσει» και να βάλει  στο στόχαστρο αυτό που κινείται αναλαμβάνει, πράττει και δημιουργεί .

*Αλ. Παπαδιαμάντης: (Και τι πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα
ερείπια…..)