Ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Αντώνης Παπαδεράκης στο συνέδριο Digital Government 2016-2021: Reforms, Innovation, Growth

Ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Αντώνης Παπαδεράκης συμμετείχε σήμερα στο συνέδριο Digital Government 2016-2021: Reforms, Innovation, Growth που διοργάνωσε το περιοδικό netweek με θέμα τις ψηφιακές πολιτικές.

Ο κ. Παπαδεράκης στην ομιλία του, αναφέρθηκε στις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας σχετικά με την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά και ειδικότερα στον προγραμματισμό των δράσεων της ΓΓΕΠΚ που θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ψηφιακής οικονομίας στη χώρα μας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Γενικού Γραμματέα:

Η σημερινή εκδήλωση είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και επίκαιρη, καθώς βρίσκει την ψηφιακή στρατηγική της Κυβέρνησης σε μία φάση μετάβασης.  Η ηλεκτρονικοποίηση διαδικασιών και μητρώων του δημοσίου συνδυάζεται με την ανάπτυξη των κατάλληλων διασυνδέσεων μεταξύ τους ώστε να επιτευχθούν τρεις βασικοί στόχοι:

Πρώτον, εξοικονόμηση πόρων και μείωση λειτουργικού κόστους για τις δημόσιες υπηρεσίες.

Δεύτερον, απλοποίηση διαδικασιών και μείωση διοικητικού βάρους για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις όταν συναλλάσσονται με το Δημόσιο. Αυτά τα οφέλη πρέπει να συνδυαστούν με την παροχή υπηρεσιών εξ αποστάσεως.

Και τρίτον, συμβολή στην ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας στη χώρα μας, μέσω της ανάπτυξης συνεργειών με τον ιδιωτικό τομέα και της προώθησης.

Κλειδί για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι η έννοια της διαλειτουργικότητας.  Μέχρι πρόσφατα, η   ψηφιακή διάσταση της δημόσιας διοίκησης  δεν υποστηριζόταν από ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης. Αυτή η έλλειψη είχε ως αποτέλεσμα τον κατακερματισμό δράσεων, τις επικαλύψεις και την σπατάλη πόρων. Επιπλέον, οι δημόσιες υπηρεσίες δεν είχαν εξελίξει στο βαθμό που θα έπρεπε την ενδογενή ικανότητα ανάπτυξης και εφαρμογής τεχνικών λύσεων στους τομείς της αρμοδιότητάς τους.

Η δημιουργία του Υπουργείου και της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής αποτελεί μία ιδιαίτερα ελπιδοφόρα προσπάθεια για την κάλυψη αυτών των κενών, ιδίως σε επίπεδο συντονισμού και στρατηγικής. Από την άλλη, κάθε δημόσια υπηρεσία οφείλει να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την πλήρη αξιοποίηση των δημόσιων πληροφοριακών συστημάτων που χειρίζεται. Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι απαραίτητο να ενταχθούν σε ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο, στο οποίο θα καταγράφονται οι δυνατότητες των υφιστάμενων πληροφοριακών συστημάτων του δημοσίου, θα περιγράφονται τα δυνητικά οφέλη από την ανάπτυξη ή την ενίσχυση της μεταξύ τους διαλειτουργικότητας και θα αποτυπώνονται με σαφήνεια οι ανάγκες δημιουργίας νέων συστημάτων για την κάλυψη τυχόν κενών.

Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή συμβάλλει σε αυτή την προσπάθεια με πολλούς τρόπους, έχοντας αναλάβει την διαχείριση και εποπτεία επτά πληροφοριακών συστημάτων, για τις δημόσιες συμβάσεις, την υποβολή καταγγελιών από καταναλωτές, την καταχώρηση εμπορικών σημάτων, τη σύσταση και δημοσιότητα εταιρειών και την εποπτεία της αγοράς σε θέματα τιμών. Θα ήθελα να αναφερθώ επιγραμματικά σε ορισμένα από αυτά, ξεκινώντας από τις δημόσιες συμβάσεις.

Η ανάπτυξη και διαχείριση του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) αποβλέπει στην μείωση του διοικητικού βάρους για τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες, στην ενίσχυση της διαφάνειας και στη μείωση του κόστους για τις αναθέτουσες αρχές.

Τα στοιχεία που έχουμε ως τώρα στη διάθεσή μας αποδεικνύουν έμπρακτα τις θετικές επιδράσεις από την ηλεκτρονικοποίηση των σχετικών διαδικασιών. Συγκεκριμένα, μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2016 επιτεύχθηκε μείωση κόστους σε διαγωνιστικές διαδικασίες που φτάνει το 20%, ενώ η ολοκλήρωση των διαγωνισμών έχει επιταχυνθεί σημαντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 ο μέσος χρόνος από την διενέργεια ενός διαγωνισμού μέχρι την αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς υπολογιζόταν στις 57 ημέρες. Σήμερα, το αυτό το χρονικό διάστημα έχει μειωθεί στις 33 ημέρες.  Αυτά τα οφέλη αναγνωρίζονται τόσο από τις 858 αναθέτουσες αρχές που συμμετέχουν στο ΕΣΗΔΗΣ, όσο και από τους 11783 φορείς που έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα.

Σε κάθε περίπτωση, τα οφέλη από την λειτουργία του ΕΣΗΔΗΣ, η οποία επεκτείνεται με σταθερούς ρυθμούς, δεν αφορούν αποκλειστικά το Υπουργείο Οικονομίας. Αντιθέτως, διαχέονται με οριζόντιο τρόπο συνολικά στη δημόσια διοίκηση, συμβάλλοντας στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων. Αυτή η οριζόντια διάσταση αποτυπώνεται και στον ανοιχτό χαρακτήρα του πληροφοριακού συστήματος. Το ΕΣΗΔΗΣ παρέχει στις αναθέτουσες αρχές μια σειρά διασυνδέσεων με το ΙΚΑ, το Υπουργείο Οικονομικών, το Γενικό Εμπορικό Μητρώο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και την Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η λογική επιτρέπει την καλύτερη αξιοποίηση κάθε διαθέσιμης πληροφορίας, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση για τους συμμετέχοντες σε διαγωνισμούς.

Εξίσου σημαντικό εργαλείο για την μείωση των διοικητικών βαρών προς επιχειρήσεις και την ενίσχυση της διαφάνειας στις οικονομικές συναλλαγές είναι το Γενικό Εμπορικό Μητρώο. Το ΓΕΜΗ δεν είναι μόνο το μητρώο όπου μια επιχείρηση αποκτά την νομική της υπόσταση και τηρεί τις υποχρεώσεις δημοσιότητας που ορίζει ο νόμος. Επιπλέον, οφείλει να είναι σημείο αναφοράς για την μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των διαδικασιών που απευθύνονται σε επιχειρηματίες. Προς αυτή την κατεύθυνση, ψηφίστηκε πρόσφατα νόμος ο οποίος εισάγει μια πλήρως ηλεκτρονική διαδικασία σύστασης επιχειρήσεων, η οποία θα απαλλάξει τον επιχειρηματία από την υποχρέωση υποβολής φακέλου στην κατά περίπτωση αρμόδια υπηρεσία. 

Παράλληλα, ενισχύεται η διαλειτουργικότητα  του ΓΕΜΗ με το TAXIS και το υπό ανάπτυξη πληροφοριακό σύστημα του ΕΦΚΑ, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες χορήγησης κλειδαρίθμων TAXIS και εγγραφής στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα για νέες επιχειρήσεις, με επίκεντρο τις υφιστάμενες υπηρεσίες μιας  στάσης. Αυτές οι δράσεις εντάσσονται σε μια ευρύτερη διαδικασία αναβάθμισης του ΓΕΜΗ, με στόχο την ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα του.

Εκτός από την παροχή υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις, τα πληροφοριακά συστήματα του δημοσίου πρέπει να αξιοποιηθούν και ως εργαλεία επιτελικού σχεδιασμού. Θα αναφέρω ενδεικτικά τα ηλεκτρονικά παρατηρητήρια τιμών που λειτουργούν στην Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή. Μέσω της πληροφορίας που παρέχουν για μια σειρά προϊόντων, όπως είναι τα πετρελαιοειδή ,και υπηρεσιών, όπως είναι τα δίδακτρα φροντιστηρίων, αυτά τα παρατηρητήρια συμβάλλουν στην ορθή εποπτεία της αγοράς. Το ζητούμενο είναι η προστασία των καταναλωτών και του υγιούς ανταγωνισμού, χωρίς υπέρμετρη επιβάρυνση των επιχειρήσεων από τις οποίες ζητείται η σχετική πληροφορία. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή ο σχεδιασμός μας για την ενοποίηση και τον εμπλουτισμό των υφιστάμενων παρατηρητηρίων. Μια σημαντική τομή που θα επέλθει αφορά την θέσπιση του Παρατηρητηρίου Τραπεζικών Χρεώσεων. Με δεδομένη την αυξανόμενη σημασία των ηλεκτρονικών πληρωμών, η συγκεκριμένη ρύθμιση θα ωφελήσει σημαντικά τους καταναλωτές.

Επιπλέον, στο νέο νόμο περί υπαιθρίου εμπορίου, που αναμένεται να εισέλθει προς ψήφιση στο κοινοβούλιο το αμέσως επόμενο διάστημα, θα προβλέπεται υποχρεωτικά η ηλεκτρονική καταγραφή των αδειών υπαιθρίου εμπορίου κάθε είδους, των επιβληθέντων προστίμων και άλλων στοιχείων. Ένα ολοκληρωμένο, εύχρηστο πληροφοριακό σύστημα, θα δώσει τη δυνατότητα στην Πολιτεία να έχει την εποπτεία σε όλες τις πτυχές του υπαιθρίου εμπορίου,  θα συμβάλλει στη διασταύρωση των στοιχείων και των ελέγχων και  θα διευκολύνει τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο μέσω της κατάλληλης τεκμηρίωσης. Επίσης, μια βάση δεδομένων, στην οποία  θα καταχωρίζονται οι διοικητικές κυρώσεις, θα βοηθήσει να εξαχθούν συμπεράσματα για τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους. 

Η βάση δεδομένων και το πληροφοριακό σύστημα που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης (ΟΠΣΠΑ ή ΟΠΣΝΑ), το οποίο αποτελεί μία διαδικτυακή εφαρμογή, δεν απαιτείται δηλαδή κάποια ιδιαίτερη εγκατάσταση στον υπολογιστή του χρήστη, αλλά οπωσδήποτε σύνδεση με το διαδίκτυο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ελληνικό Δημόσιο για τη προμήθεια του εν λόγω συστήματος έχει διαθέσει 2,16 εκ. Ευρώ (σύμβ. 2008, παράδοση 2010) για τις λειτουργικές περιοχές που μας ενδιαφέρουν και προφανώς είναι καθήκον μας να το εκμεταλλευτούμε στο ακέραιο.  

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι για το Υπουργείο Οικονομίας, το σύνολο των δράσεων που περιέγραψα έχουν ένα κοινό στόχο: τη συμβολή στην παραγωγική ανασυγκρότηση και την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε πάντοτε υπόψη μια ακόμα διάσταση της ψηφιακής στρατηγικής μας, η οποία αφορά την ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα και το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου έχει συστήσει ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή όλων των βασικών φορέων της αγοράς, προκειμένου αυτή η διάσταση να ενσωματωθεί στο νέο παραγωγικό πρότυπο για τη χώρα μας. Μία από τις πρώτες ενέργειες αυτής της ομάδας θα είναι η εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου δράσης για το ηλεκτρονικό εμπόριο, το οποίο θα αφορά τις αρμοδιότητες του Υπουργείου Οικονομίας.

Επειδή, όμως, η ψηφιακή στρατηγική προϋποθέτει την ανάπτυξη ευρύτερων συνεργειών, το τελικό κείμενο θα τεθεί υπόψη του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, ώστε να διευκολύνει την εκπόνηση μια πραγματικά ολιστικής ψηφιακής στρατηγικής. Άλλωστε, η ψηφιακή οικονομία και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση από τη φύση τους υπερβαίνουν στεγανά και περιχαρακώσεις.

Επομένως, τα αποτελέσματα της δικής μας προσπάθειας θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της συνεργασίας τόσο μεταξύ δημόσιων αρχών, όσο και με τον ιδιωτικό τομέα.