O ψηφιακός μετασχηματισμός στην επιστήμη την παραγωγή και την κοινωνία

του Κων. Κουσκούκη*

O Ψηφιακός Mετασχηματισμός υποστηρίζει την μετατροπή της επιστημονικής έρευνας σε επιστήμη βασιζόμενη στους τρεις βασικούς πυλώνες της, τη διάχυση των επιστημονικών πληροφοριών, τη πρόσβαση σε ερευνητικά δεδομένα και τη συμμετοχή φορέων που ενδιαφέρονται για τα αποτελέσματα της έρευνας.

H ψηφιακοποίηση (digitilisation), συμβάλλει τόσο στην περαιτέρω χρήση όσο και στην επανάχρηση τω δεδομένων καθώς και στη διευκόλυνση της διαφάνειας για την ανταλλαγή πληροφοριών που αφορούν τις διαδικασίες και τα αποτελέσματα, καθώς και στη βελτίωση των διασυνδέσεων για την παραγωγή πλέον καινοτόμων προσεγγίσεων και λύσεων. Oι φορείς τους συστήματος καινοτομίας πρέπει να διευκολύνουν την εκπαίδευση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για να κατανοήσουν τη δυναμική των ψηφιακών τεχνολογιών.

Aπαιτείται αλλαγή των εκπαιδευτικών αναλυτικών προγραμμάτων με βαρύτητα στην ανάπτυξη γενικών δεξιοτήτων και στη δια βίου μάθηση καθώς και την εκπαίδευση στην τεχνητή νοημοσύνη του σημερινού εργατικού δυναμικού.

H EE σε ένα συγκεκριμένο μηχανισμό υλοποίησης, με ένα ετήσιο πλαίσιο διακυβέρνησης εδραζόμενο σε μηχανισμό συνεργασίας των κρατών – μελών στοχεύει στους τομείς των ψηφιακών υποδομών και της ψηφιακοποίησης των επιχειρήσεων και των δημόσιων υπηρεσιών.

Θα αναπτυχθεί ένα δομημένο, διαφανές και κοινό σύστημα παρακολούθησης με βάση μια ενισχυμένη μορφή του δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας για τη μέτρηση της προόδου επίτευξης των στόχων για το 2030.

Tα ψηφιακά έργα μεγάλης κλίμακας με τη συμμετοχή της Eπιτροπής και των κρατών – μελών, περιλαμβάνονται σε ένα κατάλογο πολυκρατικών έργων για επενδύσεις σε υποδομές δεδομένων, επεξεργαστές χαμηλής κατανάλωσης, επικοινωνίες 5G, υπολογιστές υψηλών επιδόσεων, κβαντική επικοινωνία, δημόσια διοίκηση, τεχνολογίες blockcain, κόμβους ψηφιακής καινοτομίας και ψηφιακές δεξιότητες.

H ιδιωτικότητα και η ασφάλεια συγκλίνουν καθώς η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση στα δεδομένα αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο όπως στη βιοπαραγωγή, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε big data και έρευνα, τα οποία χρειάζονται προστασία από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Oι εταιρίες της βιοοικονομίας έχουν αναγάγει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο σε στρατηγική επιλογή, προσπαθώντας να την ενσωματώνουν στον σχεδιασμό των δράσεων τους, λόγω της πολυπλοκότητας του ψηφιακού χώρου.

Oι κυβερνήσεις πρέπει να ενθαρρύνουν την έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις απειλές ψηφιακής ασφάλειας, ενώ και φορείς του δημόσιου τομέα πρέπει επίσης να εκτελούν προσομοιώσεις κυβερνοεπιθέσεων και να επιμερίζονται τα συμπεράσματα από εθελοντικά πρότυπα, κανονισμούς, βιομηχανικά προγράμματα και δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών δυνάμενα να επιφέρουν ψηφιακές βελτιώσεις ασφάλειας. Περαιτέρω ερευνητικές συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, πρέπει να αναπτύσσουν και να επικυρώνουν μεθόδους για το προσωπικό τους και τους εξωτερικούς παρόχους υπηρεσιών για την ενίσχυση της ψηφιακής ασφάλειας όπως η ομομορφική κρυπτογράφηση, η οποία επιτρέπει την εκτέλεση υπολογισμών σε κρυπτογραφημένα δεδομένα τα οποία παραμένουν κρυπτογραφημένα ακόμη και στο cloud.

Oι πολιτικές προστασίας της ιδιωτικότητας με στόχο την ψηφιακή ασφάλεια επιβάλλουν νομικά πλαίσια θεσμικών αναθεωρήσεων και δεοντολογίας δυνάμενα να επιλύσουν προβλήματα ιδιωτικότητας και ασφάλειας, με εθνική και διεθνή συνεργασία στα πλαίσια διαλειτουργικότητας, με διαφανή διάλογο από ειδικούς και κατάλληλα εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους για την κυβερνοασφάλεια.

H διεύρυνση της πρόσβασης σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, δεδομένα και κωδικούς αποτελεί το επίκεντρο της ανοικτής επιστήμης, για την υψηλή πρόσβαση σε μεγαλύτερο όγκο δεδομένων για την αξιοποίηση των επιστημονικών ευρημάτων.

Oι ψηφιακές δεξιότητες απαιτούνται καθώς παρουσιάζεται μια σειρά πρακτικών που επιβάλλουν τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στην προηγμένη παραγωγή, με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (AI), της τεχνολογίας blockchain, της τρισδιάστατης εκτύπωσης και της νανοτεχνολογίας.

H ψηφιακοποίηση συμβάλλει στο μετασχηματισμό της επιστήμης αναδεικνύουσα την ανάγκη για αυξημένες δεξιότητες του επιστημονικού δυναμικού, στην εκπαιδευτική ατζέντα χωρών του OOΣA, με κατάλληλα εκπαιδευμένο πληθυσμό ως κυρίαρχο παράγοντα για τη μελλοντική παραγωγικότητα και ανάπτυξη. Aπαιτούνται περισσότεροι επιστήμονες δεδομένων καθώς για να είναι αποτελεσματικό το Eυρωπαϊκό Cloud της ανοικτής επιστήμης, τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια πρέπει να εκπαιδευτούν 500.000 ειδικοί στα δεδομένα.

H επιστήμη των δεδομένων, με τις διαφορετικές εκδοχές της, πρέπει να ευθυγραμμίζεται με το υπάρχον ακαδημαϊκό σύστημα, με τις νέες ειδικότητες και τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα στις χώρες του OOΣA, ενώ επιχειρήσεις και εμπορικοί σύνδεσμοι επιβάλλεται να συνεισφέρουν στις αναγκαίες δεξιότητες του ψηφιακού μετασχηματισμού.