Πότε συντρέχει υπαιτιότητα και θεμελιώνεται αλληλέγγυα ευθύνη διοικητικών στελεχών για εταιρικά χρέη

Αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα (πρόεδρος, διευθύνων σύμβουλος, διαχειριστής, κ.λπ.) υφίσταται αποκλειστικά για τους φόρους και τα πρόστιμα που αναφέρονται περιοριστικά στο νόμο. Ειδικότερα, τέτοια ευθύνη προβλέπεται πια μόνο για φόρο εισοδήματος, παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους, με κυριότερο τον ΦΠΑ, καθώς και για τον ΕΝΦΙΑ. Έτσι, δεν θεμελιώνεται αλληλέγγυα ευθύνη αναφορικά με τα τέλη χαρτοσήμου αλλά και με τα αυτοτελή πρόστιμα του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας για διαδικαστικές παραβάσεις (Ε2173/2020, ΔΕΔ 1273/2021). Επιπλέον, σε περίπτωση που οι φορολογικές οφειλές προκύπτουν μετά από φορολογικό έλεγχο, ευθύνη θεμελιώνεται στο πρόσωπο εκείνου που ασκούσε καθήκοντα κατά το ελεγχόμενο έτος, με εξαίρεση την περίπτωση που ο καταλογισμός οφείλεται στην μη προσκόμιση βιβλίων και στοιχείων στο πλαίσιο ελέγχου, καθώς σε αυτή την περίπτωση την υποχρέωση προσκόμισης των βιβλίων φέρουν τα πρόσωπα που ασκούν διοίκηση κατά το χρόνο του ελέγχου (ΣτΕ 978/2020).

Διευκρινίσεις έχουν παρασχεθεί ειδικά για τις περιπτώσεις έλλειψης υπαιτιότητας των διοικητικών στελεχών για τη μη εκπλήρωση φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων της εταιρίας.

Τόσο η ΑΑΔΕ όσο και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Α.1082/2021, Απόφαση Υπ. Εργασίας υπ’ αριθμ. 65118/2021) προχώρησαν σε ενδεικτική απαρίθμηση των περιπτώσεων έλλειψης υπαιτιότητας, κατά τρόπο παρόμοιο, σε μια προσπάθεια για ενιαία αντιμετώπιση της αλληλέγγυας ευθύνης έναντι του Δημοσίου. Ειδικότερα, υπαιτιότητα του φυσικού προσώπου δεν θεμελιώνεται σε περίπτωση αποδεδειγμένης και παρατεταμένης αδυναμίας άσκησης των καθηκόντων διοίκησης λόγω βαριάς ασθένειας, σε περίπτωση παραίτησης προγενέστερης της κρίσιμης περιόδου ή σε περίπτωση που αποδεικνύεται ότι το εν λόγω πρόσωπο είχε αναλάβει ειδικά μόνο καθήκοντα που δεν σχετίζονται με τις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις της εταιρίας (πχ. διευθυντής μάρκετινγκ, διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού). Υπογραμμίζεται ότι τα παραπάνω δεν ισχύουν για τους ομόρρυθμους εταίρους ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων εταιριών που ασκούν διαχείριση καθώς, σύμφωνα με το εταιρικό δίκαιο, τα πρόσωπα αυτά φέρουν απεριόριστη και εις ολόκληρον ευθύνη για τα χρέη της εταιρίας ως προς κάθε πιστωτή, επομένως και ως προς το Δημόσιο.

 

 

Πηγή: grant-thornton.gr